CHOLESTEATOMA BẨM SINH: "VIÊN NGỌC TRAI" NGUY HIỂM ẨN SAU MÀNG NHĨ

1. Cholesteatoma bẩm sinh là gì?

Cholesteatoma bẩm sinh (Congenital Cholesteatoma) là một khối biểu mô vảy lát tầng sừng hóa trong hòm nhĩ và hoặc xương chũm, phía sau một màng nhĩ nguyên vẹn, không có tiền sử nhiễm trùng, thủng màng nhĩ hoặc phẫu thuật tai trước đó.

Hiểu đơn giản: Trong quá trình phát triển của bào thai, các tế bào biểu bì "mắc kẹt" lại bên trong tai giữa thay vì tiêu đi. Theo thời gian, các tế bào này tiếp tục phát triển và tích tụ lại tạo thành một khối màu trắng đục.

2. Tại sao lại gọi là "Kẻ thù thầm lặng"?

Sự nguy hiểm của bệnh lý này nằm ở chỗ các triệu chứng ban đầu rất nghèo nàn:

• Không đau tai: Trẻ thường không kêu đau, không sốt.
• Không chảy mủ: Do màng nhĩ còn nguyên vẹn nên không có dịch chảy ra ngoài (trừ khi khối u quá lớn gây bội nhiễm).
• Không nghe kém: Giai đoạn sớm khối tổn thương không gây tổn thương thính giác cho con.

Đa số các trường hợp được phát hiện tình cờ khi đi khám nội soi tai mũi họng.

3. Dấu hiệu nhận biết: "Viên ngọc trai"

Thường phát hiện khi bác sĩ nội soi tai, hình ảnh điển hình của bệnh là:

• Màng nhĩ không thủng.
• Duy nhất chỉ thấy một khối trắng đục như ngọc trai nằm sau màng nhĩ.

Khi bệnh tiến triển nặng, trẻ có thể gặp:

• Viêm tai giữa tái đi tái lại.
• Chảy mủ tai hôi thối (khi khối u phá vỡ màng nhĩ).
• Ù tai, chóng mặt, liệt mặt ( khi khối xâm lấn hệ tiền đình ).

4. Biến chứng khôn lường nếu không điều trị

Mặc dù không phải là khối u, cholesteatoma vẫn được xem là nguy hiểm do có đặc tính “ăn mòn”, gây phá hủy xương xung quanh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng.

• Tiêu hủy chuỗi xương con: Gây điếc dẫn truyền nặng (có thể suy giảm thính lực vĩnh viễn nếu không được tái tạo xương).
• Liệt dây thần kinh mặt: Gây méo miệng, liệt mặt (do tổn thương vào dây thần kinh mặt).
• Biến chứng nội sọ: Khi khối u ăn mòn trần hòm nhĩ, vi khuẩn có thể xâm nhập vào não gây viêm màng não, áp xe não (rất nguy hiểm đến tính mạng).
• Ăn mòn vào mê nhĩ: Gây điếc hoàn toàn và chóng mặt dữ dội.

5. Điều trị:

Không có loại thuốc uống hay thuốc nhỏ tai nào có thể làm tan biến Cholesteatoma.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị duy nhất và bắt buộc.

Mục tiêu của phẫu thuật:

• Loại bỏ hoàn toàn khối Cholesteatoma để ngăn ngừa tái phát.
• Bảo tồn hoặc phục hồi thính lực cho trẻ (chỉnh hình chuỗi xương con).
• Ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Phẫu thuật điều trị cholesteatoma bẩm sinh ở tai giữa có thể sử dụng phương pháp phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật với kính hiển vi đối với các trường hợp tổn thương lan rộng.

Hiện nay tại khoa Tai Mũi Họng Trẻ Em Bệnh viện Tai Mũi Họng TW, với sự tiến bộ của phẫu thuật nội soi tai, đối với các trường hợp được phát hiện sớm trong giai đoạn đầu của bệnh các bác sĩ có thể tiếp cận và lấy bỏ khối u một cách chính xác, ít xâm lấn với các ưu điểm nổi trội khi rút ngắn thời gian nằm viện, giảm đau, giảm biến chứng và đảm bảo thẩm mỹ cho trẻ.

TS.BSCC Lê Anh Tuấn - Trưởng khoa Tai Mũi Họng Trẻ em và BSCKII. Đới Xuân An thăm khám cho bệnh nhân

Hình ảnh cholesteatoma bẩm sinh tai giữa trước phẫu thuật	Ảnh màng nhĩ sau phẫu thuật 3 tháng

6. Lời khuyên vàng dành cho cha mẹ

• Khám sức khỏe định kỳ và tuyệt đối không chủ quan: Đưa trẻ đi khám nội soi Tai Mũi Họng tại cơ sở chuyên khoa ngay khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về thính lực hoặc tai.
• Tuân thủ điều trị: Nếu trẻ được chẩn đoán mắc Cholesteatoma phải được thăm khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa để phẫu thuật sớm nhằm đảm bảo tổn thương được kiểm soát hoàn toàn và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Nhận biết sớm và can thiệp kịp thời là chìa khóa vàng để bảo vệ thính lực và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do Cholesteatoma Bẩm sinh gây ra.

Đừng để sự chủ quan đánh mất thế giới âm thanh của con.